Cyber Surgery, ospitaleetara iritsi den bizkarrezurrerako lehen euskal robot kirurgikoa
- Cyber Surgeryk arrakastaz amaitu ditu saiakuntza klinikoak Donostiako Donostia Unibertsitate Ospitaleko eta Bilboko Gurutzetako Unibertsitate Ospitaleko pazienteekin.
- Ebakuntza torloju transpedikularrak jartzean oinarritzen da, eskoliosia, kanaleko estenosia, endekapenezko gaixotasunak, tumoreak edo ornoetako hausturak bezalako patologiak tratatzeko.
- Robot horrekin, ebakuntzak oso inbaditzaileak dira, eta pazientearen errekuperazioa bizkortzen du, torlojuak jartzeko doitasuna handitzen du eta ebakuntzaren denbora murrizten du.
Cyber Surgery,, osasun-teknologiako startupak, osasun-robotikan espezializatuak, saiakuntza klinikoa arrakastaz burutu du bere bizkarrezurreko ebakuntzetarako robot kirurgikoa duten pazienteekin. Mugarri garrantzitsu hori lortu duen lehen robot espainiarra da, eta merkaturatzeko atarikoa da. Medikamentuen eta Osasun Produktuen Espainiako Agentziaren (AEMPS) onespena jaso ondoren pazienteengan duen teknologia berritzailearen ziurtagiria hasteko, Cyber Surgeryk pazienteengan egindako saiakuntzak amaitu ditu, Euskal Osasun Zerbitzuaren (Osakidetza) erreferentziazko bi ospitaletan, Donostiako Donostia Unibertsitate Ospitalean eta Bilboko Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean.
Saiakuntza klinikoak torloju transpedikularrak jartzean oinarritutako ebakuntzetara baino ez dira bideratu. Torloju transpedikular horiek gehien erabiltzen dira bizkarrezurrari eragiten dioten patologia-motak tratatzeko, hala nola eskoliosia, kanal-estenosia, endekapenezko gaixotasunak, tumoreak edo ornoen haustura. Esku-hartze horiek Nicolás Samprón doktoreak, Donostiako Unibertsitate Ospitaleko neurokirurgialariak, eta Iñigo Pomposo doktoreak, Gurutzetako Unibertsitate Ospitaleko (Bilbo) neurokirurgiako zerbitzuburuak, egin eta zuzendu dituzte, beren taldeekin batera. Mediku horiez gain, Donostia Unibertsitate Ospitaleko, Gurutzetako Unibertsitate Ospitaleko eta Arabako Unibertsitate Ospitaleko erradiologia-taldeak ere parte hartzen ari dira, kirurgia osteko irudiak egiaztatzeko eta dena behar bezala funtzionatzen ari dela baieztatzeko.
Saiakuntza horien helburua robotaren segurtasuna eta eraginkortasuna klinikoki baliozkotzea da, gorpuz egindako aurretiko proben eta haren biobateragarritasuna, bateragarritasun elektromagnetikoa, esterilizazioa eta funtzionaltasuna egiaztatzeko egiaztapen teknikoen ondoren. Aurreko urrats horiek gainditu ondoren, azaroan hasi ziren pazienteekin saiakuntzak egiten. Pazienteekin egindako saiakuntza horien azken helburua robotaren baliozkotze osoa lortzea da, 2024tik aurrera gainerako ospitaleetarako eskuragarri egon dadin.
Doitasun handia medikuarentzat eta gutxieneko inbasioa pazientearentzat
Cyber Surgeryren robota eta sektoreko beste batzuk bereizten dituen ezaugarrietako bat da pazientea lokalizatzeko eta haren jarraipena egiteko teknologia propioa duela, eta horri esker zehaztasun handiagoa lor daitekeela, X izpiekiko esposizioa murrizten dela, bai pazientearena, bai zirujauarena, ebakuntza-gelako ergonomia hobetzen dela eta ebakuntzan denbora gutxiago ematen dela. Horregatik, Cyber Surgeryren robotak onura handiak ditu medikuarentzat (doitasun handia, manipulatzeko erraztasuna, ergonomia eta moldagarritasuna), bai eta pazientearentzat ere; izan ere, bere teknologiari esker, minimoki inbaditzailea izatea lortzen du, errekuperazio-prozesua bizkortuz, 9-10 egunetik 6-7 egunera bitarteko estimazio batetik.
Iñigo Pomposo doktorearen hitzetan, Gurutzetako Unibertsitate Ospitaleko saiakuntza klinikoen buru izan den neurokirurgialaria: «Cyber Surgeryren robotak mugarri bat markatuko du gaur egun zirujauok zutabeko kirurgiak planifikatzeko eta exekutatzeko dugun moduan, azken irudi-teknologien aplikazioari eta merkatuan bakarra den sistema bati esker, beste robot batzuk iristen ez diren lekura iristeko aukera ematen baitu, interbentzio zientifikoko zuzeneko ikuspegia hobetuz», adierazi du.
Nicolas Sampron doktorearentzat, Donostia Unibertsitate Ospitaleko saiakuntza klinikoen buru izan den neurokirurgialariarentzat: Cyber Surgeryren laguntzaile robotikoaren onura nagusietako bat da zirujauen beharretara egokitzeko duen gaitasun handia, erabiltzeko erraztasuna eta doitasun handia. Horri esker, zutabeko eragiketak segurtasun handiagoz egin ditzakegu pazientearentzat, eta, askotan, etorkizunean esku-hartze berriak egin behar izateko probabilitatea murrizten da.
Izan ere, robot hau medikuari bizkarrezurreko ebakuntzetan laguntzera zuzenduta dago, torlojuak jartzeko doitasun maila altuenak lortuz, bere teknologia berritzaileari esker lortzen dena. Hala azaldu du Jorge Presak, Cyber Surgeryren CEOak: Zirujaua gidatzen duten robotek irudi medikoaren informazioan, medikuak softwarean egin duen plangintzan eta robotak pazientearekiko duen posizioa irakurtzen duen sisteman oinarrituta egiten dute. Gaur egun, teknologia optiko baten bidez egiten da hori, baina guk berezko teknologia bat garatu dugu, tracking haptikoa, optikoa izan beharrean, non sistemak pazientea uneoro kutsatzen duen eta optikoak baino askoz zehatzagoa den. Beraz, beste onura batzuen artean, pazientearen segurtasuna hobetzea ere lortzen dugu.
Cyber Surgeryren robotak, gainera, kirurgia zehatzagoa eta seguruagoa lortzen du, adimen artifizialari esker. Eta ergonomia hobetzeaz gain, azkarrago abiatzen da, torloju fabrikatzaile ezberdinetara egokitu daiteke eta zirujauaren esperientzia hobetzen du errealitate areagotuaren erabilerarekin.
I+G proiektutik pazienteetan probatutako robotera
Medikuntzari aplikatutako teknologiaren urrats handi bat da, 2013an Egile Corporation XXI, Ceit ikerketa-zentroa eta Nafarroako Unibertsitate Klinikaren arteko I+G proiektu batetik sortu zena. Besteak beste, Vicomtech ikerketa-zentroa, Biodonostia Osasun Ikerketako Institutua (IIS Biodonostia) eta Biocruces Osasun Ikerketako Institutua (IIS Biocruces) gehitu zitzaizkion, BIOEF Berrikuntza eta Ikerketa Sanitarioko Euskal Fundazioak koordinatuta. Horiek beti lagundu diote Cyber Surgeryri, eta robot hori merkatura eramateko funtsezko pieza bihurtu dira. Saiakuntza kliniko horiek Europako TBMED proiektuaren barruan sartzen dira. Proiektu horrek horrelako saiakuntzak egiteko finantzaketa eta gida eman ditu.
Ordutik gaurdaino, Cyber Surgeryk bilakaera handia izan du 2017an enpresa gisa eratu zenetik, nazioarteko bost patente merkaturatu eta lehen probak gorpuz eginez, 2017ko azaroan Cyber Surgery osatu arte. Orain, 25 pertsonatik gorako lantaldea dute, eta medikuen eta osasun-erakundeen laguntza handia. Taldean hainbat diziplinatako doktoreak eta goi-mailako ingeniariak daude. Mekanikatik, softwaretik, robotikatik, telekomunikazioetatik eta bioingeniaritzatik, besteak beste.
